Με καθαρό μυαλό

Θυμάμαι την (μακρινή, ομολογουμένως) εποχή που δίναμε πανελλαδικές εξετάσεις και που, την τελευταία στιγμή, όταν όλοι είχαμε κάνει ό,τι μπορούσαμε να κάνουμε και δεν υπήρχε πια χρόνος για επιπλέον προσπάθεια, μας έλεγαν με καθαρό μυαλό να πας να γράψεις.

you don't know my miiind

Δυσκολευόμουν να κατανοήσω τι ακριβώς ήθελαν να πουν με αυτήν την φράση, δεδομένου ότι ήταν της μόδας όλοι να ξενυχτάμε πριν να πάμε να εξεταστούμε, τουλάχιστον μία πλειοψηφία.

Έδωσα δύο φορές πανελλήνιες, για λόγους οικονομικούς. Είχα περάσει στο πρώτο τμήμα σπουδών, το οποίο μου άρεσε αρκετά, αλλά ήταν μακριά και τα έξοδα πολλά, έτσι, αναγκαστικά και με βαριά καρδιά, γύρισα στην πόλη μας και διάβασα ξανά για να δω τι ελπίδες είχα.

Αν κάτι έχω να πω για το να δίνει κανείς τέτοιου τύπου εξετάσεις εις διπλούν, είναι το εξής: 

Δεν είναι εύκολο να έχεις την απαιτούμενη για λόγους παπαγαλίας διαύγεια όταν έχεις υπερφορτώσει το μυαλό σου με υπερβολικά πολλές πληροφορίες.

Καλά είχα γράψει, όχι τέλεια, αλλά καλά για όσα ήθελα να πετύχω. Όμως, καθαρό μυαλό δεν είχα.

Θυμάμαι που είχα πάει κουρασμένη, εξαντλημένη σχεδόν να γράψω. Δεν υπάρχει χειρότερο από το να είσαι λες και έχεις πάθει hangover χωρίς όμως να έχεις πιει ή διασκεδάσει και να περιμένεις να δεήσουν επιτέλους να παραδώσουν τις κόλλες εξέτασης.

Το άγχος και μόνο, της αναμονής, σε κουράζει ακόμα πιο πολύ και, κατά την γνώμη μου, θα ήταν σωστό να τα έχουν όλα έτοιμα από το προηγούμενο βράδυ και να πήγαινες νωρίς νωρίς με όση ελάχιστη διαύγεια σου είχε απομείνει, να γράψεις, βρίσκοντας την κόλλα σου πάνω στο θρανίο.

Την δεύτερη φορά, εντάξει, διάβασα, έκανα και κάποια μαθήματα, αλλά δεν συγκρίνεται το συναίσθημα του να ξυπνάω λες και δεν έχω μεθύσει εδώ και ένα μήνα συνεχόμενα, να πηγαίνω κεφάτη στο παλιό μας λύκειο και να μην αγχώνομαι για το τι θα γίνει γιατί απλά ήξερα ότι θα έγραφα καλά. Έτσι και έγινε, τελικά.

Τα μυστικά της επιτυχίας ήταν δύο:

1. Ήμουν ήδη εξοικειωμένη με τις διαδικασίες αναμονής οπότε πήγα με το σκεπτικό ότι όσο περιμένουμε σιγά μην αγχωθω και κάτσω να κάνω επαναλήψεις χωρίς να καταλαβαίνω τι διαβάζω από τα υψηλά επίπεδα άγχους. Ας τραγουδήσω λίγο από μέσα μου ατενίζοντας τον γαλανό ουρανό έξω από το παράθυρο και όταν θα έρθουν τα θέματα θα αποφασίσω αν θα αγχωθω ή όχι.

2. Είχα κάνει, αυτό που έλεγε ο αγαπητός Αριστοτέλης ότι ήταν μυστικό απόδοσης: επανάληψη.

Ακούγεται τραγικά κλισέ, αλλά ναι. Συνέβη.

Άμα λες ξανά και ξανά τα ίδια και συζητάς για τα ίδια, έχεις άσσο στο μανίκι σου, γιατί όχι απλά τα λες απ'έξω αλλά τα καταλαβαίνεις κιόλας.

Υπέροχο και το δεύτερο, αλλά ήθελα κυρίως να εστιάσω στο πρώτο, μιας και τα επίπεδα άγχους σε περιπτώσεις κοινωνικής αποκατάστασης κάθε είδους, συνήθως είναι υψηλότατα: Με καθαρό μυαλό, μετά από αυτήν την συγκεκριμένη εμπειρία, για μένα θα πει: Να μην σκας μέχρι την τελευταία στιγμή για το αν θα τα καταφέρεις. Βασικά, να μην σκας ποτέ για το αν θα τα καταφέρεις.

Να επιλέγεις προσεκτικά τι θα κάνεις, να βλέπεις αν σου ταιριάζει και αν σου δημιουργεί τάσεις να εργαστείς σκληρά για να το καταφέρεις απλά επειδή δε γίνεται αλλιώς και να κάνεις αυτό το ένα πράγμα: τη δουλειά σου.

Όχι το επάγγελμα ντε και καλά, οτιδήποτε έχεις αναλάβει. 

Να καταλάβεις ένα κείμενο, να κάνεις μια ξενάγηση, να εξηγήσεις ένα θέμα, να κουβαλήσεις πέντε κούτες, να σκουπίσεις και να σφουγγαρίσεις, να καταχωρήσεις δεδομένα, να βγάλεις μια φωτογραφία, να εξυπηρετήσεις;

Ίσως, να κάνεις έναν καφέ, να χειριστείς ένα δύσκολο μαραφέτι, να κάνεις post στα social media τώρα που είναι και της μόδας.

Οτιδήποτε.

Ξεκινάς, έχοντας κοιμηθεί καλά.

Παίρνεις βαθιά ανάσα.

Κοιτάς τον ουρανό.

Αδειάζεις το κεφάλι από κάθε πιθανό ενδοιασμό ή σιχτήριασμα.

Σκέφτεσαι το διάλεξα να γίνει η δουλειά, ε, θα γίνει, μόνο οχτώ ωρίτσες έχω εξάλλου, τι είναι οχτώ ώρες στις είκοσι τέσσερις;

Η πέντε ή δύο, βάλε ό,τι σε βολεύει αντίστοιχα.

Και την κάνεις. 

Ρωτάς αν έχεις απορίες από την αρχή για να αποφύγεις τα ευτράπελα αργότερα και κανείς το καλύτερο που μπορείς.

Αν δεν μπορείς κάνεις νέα επιλογή ή, το μαθαίνεις καλύτερα για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα.

Αυτό με το ρωτάμε στην αρχή το τονίζω γιατί χρόνια μετά, στην διπλωματική εργασία μου δεν ρώτησα κάτι βασικό νωρίς και μετά έτρεχα για μήνες παίζοντας την Πυθία.

Άλλη εργασία έγραψα στην αρχή άλλη στο τέλος και αυτό συνέβη επειδή δίστασα να κάνω μια ερώτηση στην αρχή, μην γίνω ενοχλητική.

Εν τέλει τέλος καλό όλα καλά, αλλά κατάλαβες τι θέλω να σου πω.

Ηρεμία και σύστημα θέλει.

Αυτό θα πει καθαρό μυαλό.

Α και κάτι ακόμα: για όσα επέλεξες δεν εφταιξαν οι άλλοι, αλλά εσύ που τα επέλεξες.

Ακόμα και αν σου έβαλαν το μαχαίρι στον λαιμό είχες την επιλογή να το αρπάξεις και να το πετάξεις.

Δικαιολογίες είναι καλές αν ήσουν 12, 15, 17 χρόνων παιδί.

Τότε ναι, ίσως και να είχες λανθασμένη καθοδήγηση από τους γύρω σου.

Αλλά σκέψου: Αν δεν είχαν γίνει, μαζί με τα καλά, και τα δύσκολα, τότε δεν θα ήσουν ο άνθρωπος που είσαι σήμερα.

Ο, εκτός από πετυχημένος σε κάποιους ορισμένους τομείς (γιατί δεν είμαστε τέλειοι σε όλα), δυνατός τύπος που, όσο πιο καλή επανάληψη κάνει, τόσο λιγότερο θα αγχώνεται.

Γιατί έχει πλέον καταλάβει την λογική της συστηματικής προσπάθειας.

Που είναι κάτι διαφορετικό από την λογική του multitasking.

Αλλά αυτό είναι μια άλλη, τεράστια, κουβέντα.